nüfuz

[birtancazin_]

Çoğurtmak. Nüfuz etmek

[Sinekkaydi2]

Aslında "işlemek,içine işlemek" nüfûz etmek demek.Ancak bu kökü fazlasıyla kullanmışız.Buradan bir sözcük çıkar mı bilemiyorum.

[Oktay D.]

Tıpkı ȫg "düşünce" > öğre-n-/-t- "düşünceye sevk olunmak/etmek; öğren/tmek" sözcüğünde olduğu gibi:

iç
> içre- "içe sevk olmak, nüfuz etmek"
~ içren- "içe sevk olunmak, nüfuz etmek"
~ içret- "içe sevk etmek, nüfuz ettirmek",

[Sinekkaydi2]

Hazırda var mı bu sözcük yoksa sizin öneriniz mi?

[Oktay D.]

Söylemeyi unutmuşum, geçiriñ Benim demin düşündüğüm bir öneri. Daha öncesine bile dayanmıyor.

[bensay]

Daha öncede belirtildiği üzere "nüfuz etmek" için "içe/içine işlemek" olarak iki sözcüklü bir karşılık var. "İçremek" bunu tek sözcüğe indirebilecek iyi bir öneri bence. Öğrenme'yi bir bilgiyi usa işleme olarak düşünmek esemeli; bu bağlamda, içreme'yi de içe işleme olarak düşünmemek için bir neden yok, kullanılan ek işlev/anlam açısından uygun görünüyor.

Nüfuz için kimi kaynaklarda şunlar var:

TDK GTS: 1. İçe geçme. 2. Söz geçirme, güçlü olma, erk.
TDK 1978 ÖK: 1. İçine geçme, sinme. 2. Sözü geçerlik.
Kanıbir Kılavuzu: 1. Sinme. 2. Etkinlik

Bu arada ben tüm bu sözlerden ayrı bir sözcük denemesinde de bulunmuşum: "erişinti".

erişmek
< ET erüşmek: erişmek; ulaşmak; şakalaşmak; birine takılmak. || eli erişmek: eli ulaşmak; gücü yetmek

Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü

[Sinekkaydi2]

"Kanıbir Kılavuzu: 1. Sinme. 2. Etkinlik"
"Sinmek" gelmemiş aklımıza,çok yerinde.

'Peki "nüfuzlu" nedir?' diye soracaktım ama,

nüfuzlu
sf. 1. Sözü geçer, istediğini yaptıran, erkli: “Mülkiyeden çıktıktan sonra Avrupa'ya kaçmış fakat nüfuzlulardan birinin aracılığıyla İstanbul'a dönmüştü.” -R. H. Karay. 2. Makamı yüksek, kademesi üst: “Arkadaşlarının nüfuzlu yerlerde bulunmasına karşın o hep kenarda kalmayı yeğledi.” -H. Taner.

Güncel Türkçe Sözlük

Sözü geçer veya daha iyisi sözügeçen.

[Oktay D.]

sözü geçen, sözü geçer, vb. sözleri zaten kullanıyoruz. Bu sözü bitişik yazmamalıyız çünkü bir ses değişimi veya añlam değişimi olmayan söz öbekleri ayrık yazılır.

[M.calli]

nüfuz etmek =sinmek

nüfuz =güç

nüfuzlu =güçlü / etkin

gibi olmaz mı ?

[Sinekkaydi2]

nüfuz etmek =sinmek

nüfuz =güç

nüfuzlu =güçlü / etkin

gibi olmaz mı ?

Olur tabii,öyledir de ancak ,Nüfuzlu birine çatmak. derkenki gibi bir cümlede "sözü geçen" daha uygun düşüyor.

[Oktay D.]

Nüfuzlu, güçlü'den daha farklı bence. Çünkü "güçlü" denince ne añlamda bir gücü olduğu hiç çağrışım yapmıyor. Oysa nüfuzlu denince "bağlantılarını kendi amaçları doğrultusunda kullanabilme" gücü kast edilmiş olunuyor.

[Sinekkaydi2]

Nüfuzlu, güçlü'den daha farklı bence. Çünkü "güçlü" denince ne añlamda bir gücü olduğu hiç çağrışım yapmıyor. Oysa nüfuzlu denince "bağlantılarını kendi amaçları doğrultusunda kullanabilme" gücü kast edilmiş olunuyor.

Doğrudur.Bu "tanıdığı olan,bağlantıları olan" anlamını verecek bir söz vardır mutlakâ.Düşünelim biraz.

: )

[bensay]

Evet var:

erkli
sf. Erki olan, nüfuzlu, muktedir, kadir.

Güncel Türkçe Sözlük

[kutlugbeg]

Esen ola. Yunus Emre'nin bir koşusundan^[1]:

"Ne dér isem yortum yürür, elümde fermān tutarum"

Angın^[2] yort sözü "yürüme gücü, hüküm, nüfuz, söz géçirme" añlamında işlenmiştir. Ayrıca tarama sözlüğünde de bu sözü bulabilirsiñiz.

Yürü- éyleminden ad türeten -(X)t eki ile türetilmiş gibi görülüyor. Sözün donduğunu var sayarsak günümüze

öñeri yort

yürüme gücü, nüfuz, hüküm

olarak alabiliriz. Günümüze uyarlarsak yörüt, yürüt azı^[3] yört, yürt biçimlerinde işletebileceğimizi sanıyorum.

öñeri yörüt, yürüt

yürüme gücü, nüfuz, hüküm

Yañlışım olduysa géçiriñiz.

^[1] şiir = koşu < koş- "söz dizmek, şiir yazmak, ..."

^[2] angın = anılmış, bahsi geçen, zikredilen

^[3] azı = ya da