Yaw,Pitch,Roll

[efetiryaki]

Yaw,Pitch,Roll Havacılık ve robotikte sıkça kullanılan bu sözcüklerin nedense üçlü olarak oturmuş karşılıklarını bulamadım. Hepsinin ayrı ayrı birçok çevirisi var, ama sanki hepsi başka bir yerden gelmiş gibi duruyor. Ben böyle ard arda söyleyince bir ses ve anlam uyumu yakalayım istiyorum.

Yaw için "sapma" denmiş. Bence çok güzel.
Pitch için "yükselme","alçalma" gibi kabul edilebilir sözcüklerle birlikte, çeşitli bağlamlarda "yunuslama","pala","hatve" gibi saçma sapan adlar da verilmiş.
Roll için yine kötü olmaktan uzak "yatış" ve "yalpa" gibi yakışık sözcükler kullanılmış. Gerçi "yalpa"nın nereden geldiğini anlamak hiç kolay değil.

Ben "sapma"ya hiç dokunma niyetinde değilim. Dahası "-ma" eki de, "yatış"daki "-ış" ekine göre nedendir bilmem daha doğruymuş gibi geliyor. O yüzden "yatış" yerine "yatma" dense daha iyi olacak gibi.

Roll dönüşüyle yatma arasındaki sezgisel benzerlikte, şöyle hissedilebilir; yatağa sırt üstü uzanın, sonra yüzüstü dönün. Takla atarak dönümüyorsanız , "roll" da dönmüşsünüzdür (yan yatma). Bu benzetmeden yola çıkarak, "yükselme","alçalma" gibi iki ayrı kavram yerine de "kalkma" diyerek ses uyumunu da yakalasak.(Tabiki bu konaçlığı coordinate frame olarak kullandığım bir sözcüktür. nasıl yerleştirdiğinize de çok bağlı bu. Ayak-kafa eksenini X, sırta dik ekseni Z seçtim ben )

öñeri Sapma,Kalkma,Yatma

Yaw,Pitch,Roll

Dipçe : Bir de bunlara çoğu yerde "rotation" anlamında açı diyorlar. Bu da bana kavramsal olarak hatalı geliyor. Bence dönü denmeli.

[toorku]

pitch burnu aşağı indirip kaldırma roll içinde dürmek eyleminin ekseni düşünülebilinir yaw zaten yön değiştirmeyle ilgili

öñeri dikelme

pitch

öñeri dürülme

roll

öñeri yönelme

yaw

[ataer]

örneğin bir uçaryuvarın(drone) havada konumu duruşu euler açıları denen üç açıyla tanımlanır. eğer anlatılmak istenen aracın bu duruşu, konumlanışı ise aşağıdaki kelimeler kullanılabilir.

pitch - dikelim - dikelim açısı
roll - devrilim - devriltim açısı
yaw - yönelim - yönelim açısı

bir de aynı üç açıyı uçaryuvarın(drone) kazanmasını istediğimiz duruşu tanımlarken farklı anlatabiliriz. yani denetimcinin uçaryuavara verdiği, kumanda ederek vermek istediğimiz duruşu tanımlarsak bu kelimelerin farklı bir halini kullanabiliriz.

istenen pitch açısı: dikeltim açısı
istenen roll açısı: devriltim açısı
istenen yaq açısı: yöneltim açısı

bu kullanış biçimi konuyu karmaşıklaştırıyor ama aynı zamanda türkçe'nin zenginliğini anlatım gücünü gösterdiği bir nokta burası. aradaki anlam farklılığını vurgulayabiliyoruz.