glamping, kamp

[Türkeröz]

Düşerge sözcüğünüñ düş- eyleminden geldiğine kuşku yok fakat hangi eklerle türetildiğine dâir farlkı görüşler vérilebilir. Bence yazılı örneği bulunmayan bir tüşer- "düşür-" eyleminden yapılmış. -Er- éttirgen çatı eki çıkar- , dönder-, kondar- gibi örneklerde görünüyor.

Karahanlı Türkçesinde aynı eylemden tüşün sözcüğü konak, durak añlamında. Zâten konmak ve düşmek eylemleri yakın añlamlardır. Eskiler yolculuk vayâ savaş gibi işlere giderken yér yér attan indiklerinde/düştüklerinde bir konakta kalırlardı. Bu yüzden tüş- eyleminden "konak" añlamında sözcükler yapmaları tam yérinde.

Ayrıca Arapça menzil de n z l نزل "inmek" kökünden olarak bizdeki tüşün, tüşnek, düşerge sözcükleriyle aynı bakış açısıyla türetilmiştir.

Düşmek eyleminden türetildiyse kesinlikle yanlış yapılmış demektir. Ancak bilerek yapıldıysa bu, art amaçlıdır. Düşmek ile inmek yakın anlamlı diyerek bunu iyiymiş gibi göstermek te hiç doğru değil. Attan olsun uçak olsun inmek ile düşmek arasında çok önemli fark var. Attan düşen kaza geçirmiş olur, inense geçirmiş olmaz. Türkçenin böyle uydurma kalkışmalarıyla boşaltılmasının yanında değilim.

[Oktay D.]

Ne uydurmasından söz édiyorsuñuz?

Ağızlardan taranmış bir sözcük bu! Ayrıca düş- eylemi yalñızca Türkiye Türkçesinde "istem dışı veya kazara aşağı gitmek" birincil añlamındadır. Örneğin Orhun yazıtlarına bakarsañız "inmek, konmak" añlamında olduğunu görürsüñüz.

Ayrıca Irk Bétig'de düşnek (geceyi geçirilen yér) diye bir sözcük var.

Azerbaycan'da uçak düşer, inmez.

[Türkeröz]

Mesele de burda! Düşmek eyleminin birincil anlamının korunmalı, inmek eylemiyle karman çorman edilmemeli. İkisi arasındaki ayrım çok önemli.

[Oktay D.]

düş- eyleminiñ asıl añlamı "inmek" (in- sözcüğünüñ asıl añlamı "aşağı hale gelmek, engin olmak"). Türkiyeliler olarak biz ikinci añlamını daha çok kullanıyoruz. Birincil añlamı déyimlerde ve türevlerde kalmış. Şimdi bu déyimleri ve türevleri atalım mı?

deñk düş-, arkasına düş- démeyelim mi? iz düşüm, düşey, vb. sözcükleri kullanmayalım mı? TDK sözlüğe bakıñ, düşmek sözcüğünüñ 33 añlamı var ve kabaca yarısı inmekle ilgili!

[bensay]

"kongun" sözcüğü nice olur, sürgün benzeri. birincilde niteç sıfat türeten bir ek bu -gIn/gUn eki, ancak adlaşmalar vardır, bugün TDK sözlükte geçen sürgünün 5 anlamıda ad işlevindedir. çadır kongunu, abant kongunu, konguna girmek, toplama kongunu... uygunluğu konusunda bir kestirim yapamıyorum doğrusu.

[EftalBARLAS]

Marcel Erdal'ıñ A Grammar of Old Turkic kitabında 3.232'de "äbkä tägdöküm" için "i arrived in the camp" karşılığı kullanılmış.

"äbkä tägdöküm" ne demek?

[TürkçeSözlük78]

Biraz uzak olabilir ancak bana "eve dek gittim" gibi geldi. Hani ev = yurt = çadır ya, belki oradan gelmiştir.

[Oktay D.]

Marcel Erdal'ıñ A Grammar of Old Turkic kitabında 3.232'de "äbkä tägdöküm" için "i arrived in the camp" karşılığı kullanılmış.

"äbkä tägdöküm" ne demek?

Öñcelikle eb sözcüğü ev (ev, yérleşim yéri, çadır) démek, +kA eki ise yönelme ekidir bugün +A biçimindedir. O yüzden ilk sözcük eve. Buradaki teg- (değmek) sözcüğü ise değişli olarak "ulaşmak, varmak" añlamına geliyor.

Öte yandan Eski Türkçede -dOk/-dUk tam geçmiş zaman eki bulunuyor, bugün bizde yalñızca eylemsi ekidir. Örneğin oldukça dérken ol- eylemine -dUk ve +çA gelmiş. O yüzden ebke tegdöküm sözüne birebir bakarsak eve değdiğim diyor, ancak bizde bu yan tümce olarak algılanır o yüzden eve değdim/vardım veya eve değmiş/varmış oldum diye añlaşılmalıdır.