Adana mı, Dana mı okumalı?

[Oktay D.]

İsmet Dere'niñ ilk iletisindeki biçim Orkun yazısında "aýna" ya da "aýana" diye okunur. Bu, önceki iletide de sözü geçen fankibiber'iñ ma beniñ üzerinde uzlaştığı Eski Türkçe tabanlı okunuştur. Kesinlikle "dana" diye okunmaz. Eski Türkçe söz içi ve söz soñu /d/ sesleri tümüyle /y/ olduğu için Eski Türkçe /d/ sesini gösteren damga da artık yalñızca söz içi ve soñu /y/ sesini göstermek için kullanılmalıdır diye düşünüyorum. O yüzden bu tür /y/ sesleriniñ üzerine bir çentik koydum, o çentiğiñ başka bir amacı yoktu.

Bu yérlikte Gökbey'iñ daha çok savunduğu okuma biçimine göre ise, o yazılışıñ okunuşu (sanıyorum) "dana" oluyor ve Adana yazmak için tüm /a/ seslerini göstermek gerekiyor. Ancak bu okunuş/yazılış kuralınıñ bir sorunu, Eski Türkçeden kalma biçimleriñ hiç korunmamasıdır. Örneğin "aýak" sözcüğünü Eski Türkçede [ad][ak] "adak" diye yazarız, ancak Gökbey'iñ okuyuşunda bu yazılış, "dak" olur, [a][ay][a][ak] yazılışı ise "ayak" olur ki Eski Türkçede bu yazılış "ay" sözcüğünden türeyen bir şeyi ifade edebilir ancak (yakamoz için bir karşılık olabilir örneğin!).

[Gökbey]

Savunduğum okuma biçemini büsbütün aktaramamışım sanırım.

[bilgekagan_d]

Oktay D. ile birlikte Yenisey damgalarını da kullanarak böyle bir çalışma yapmıştık

bu çalışmayı burda paylaştınız ise nerden bulabiliriz?

[BARIÞ]

Benim için önemli olan sözlerin şimdiki sesletiminin damgalara dökülmesidir. Sözlerin Eski biçimlerini damgalarla yazıp onu günümüz sesletimleriyle okursak iş çok çetin olacaktır. Bu konu bayağı benim de usumu yoruyor.

Çok basit bir örnek; gün sözü, damgalarımızla yazarken kün biçiminde yazmak hep aklımdan geçiyor, kün yazalım, gün okuyalım. Ancak bunun bazı sakıncaları olabilir. Bütün sözler Eski Türkçeye indirgenebilir mi? Bazı sözler öyle değişikliğe uğramış ki bunları nece eski biçimleriyle yazıp yeni sesletimleriyle uygulayacağız.

Onun yerine şimdiki Türkiye Türkçesi' nin durumunu damgalarımızla yazalım. Benim kendi düşüncem bu yöndedir ancak yalnızca bir aceminin düşüncesidir doğaldır ki.

Bir de Ortak Türkçe yanıyla bakarsak bazı düzenli ses denklikleri var diğer Ağganlar (Lehçeler) ile. Örneğin bizde söz başındaki  "y" ler Kazak Türkçesinde j oluyor. Bunları da göz önüne alarak ortak bir Türk Damgaları abecesi oluşturulabilir.

Uğurola!

[fankibiber]

bu çalışmayı burda paylaştınız ise nerden bulabiliriz?

Yazışmalık'ta bir yerlerde paylaşmıştım ancak yine yükleyeyim.

[BARIÞ]

Yazışmalık'ta bir yerlerde paylaşmıştım ancak yine yükleyeyim.

Yeni orkunla bi kaç örnek verebilir misiniz? Nece kullanılacak!

[fankibiber]

Yalıñca añlatayım.

- İki sesli damgalarıñ kullanılışında bir değişiklik yok.

- /ad/, /ed/ sesleri için (sözbaşı dahil) Yenisey damgalarında bulunan /ad/, /ed/ damgaları kullanılacak.

- Orkun /ad/, /ed/ damgaları ise söziçi /ay/, /ey/ seslerini gösterecek. Sözbaşı /y/ sesleri için ise yine Orkun /ay/, /ey/ damgaları kullanılacak. Örn.

[bilgekagan_d]

Yazışmalık'ta bir yerlerde paylaşmıştım ancak yine yükleyeyim.

@fankibiber sağolun.

[Oktay D.]

fankibiber ile yaptığımız çalışmaya göre, Oğuz Türkçesindeki ses dönüşümleriyle ortaya çıkan yeñi sesler, Yenisey abecesi ile karşılanacak; böylelikle Eski Türkçeye aşırı beñzer bir biçim oluşturulmuş olunacaktır. Örneğin bu iletiniñ eki olarak koyduğum çizelgede gök ile kök sözcükleriniñ bir karşılaştırması bulunuyor. Dikkat edilirse, ön sesteki /g/ için Yenisey damgası olan /ke/, ancak /k/ için ise Orkun damgası olan /k/ kullanılmış, böylelikle bir karmaşa öñlenmiştir. Ayrıca, uzun ünlüden dolayı gök sözcüğünde oluşan yumuşama (göğü, göğe, vb.) /ük/ damgasında içerilerek başka bir karmaşa daha önlenmiştir.

[BARIÞ]

fankibiber ile yaptığımız çalışmaya göre, Oğuz Türkçesindeki ses dönüşümleriyle ortaya çıkan yeñi sesler, Yenisey abecesi ile karşılanacak; böylelikle Eski Türkçeye aşırı beñzer bir biçim oluşturulmuş olunacaktır. Örneğin bu iletiniñ eki olarak koyduğum çizelgede gök ile kök sözcükleriniñ bir karşılaştırması bulunuyor. Dikkat edilirse, ön sesteki /g/ için Yenisey damgası olan /ke/, ancak /k/ için ise Orkun damgası olan /k/ kullanılmış, böylelikle bir karmaşa öñlenmiştir. Ayrıca, uzun ünlüden dolayı gök sözcüğünde oluşan yumuşama (göğü, göğe, vb.) /ük/ damgasında içerilerek başka bir karmaşa daha önlenmiştir.

Oktay D. arkadaşım çok güzel bir açıklama, tam bir Damga dersi gibi olmuş, elinizdeki bunun gibi açıklayıcı bilgileri paylaşır mısınız? Bence yerliğimizde ve usumuzda alt yapı hazır. Bizi, Türk damgalarını kullanmak isteyenleri bu bilgilerle aydınlatın lütfen.

Uğurola!

[Oktay D.]

Tüm damgalarıñ dizimi şu iletimde bulunuyor. Daha açıklayıcı iletiler de yazarız ileride.