
Yétérince açık yazdığımı düşünüyorum. Böyle bir durum var, kaynağı da şuan söz konusu olan sözcüğüñ kendisi gibi bir açıklama bilimsel olamaz. Türkçede hiç bunuñ örneği yoksa TDK'nuñ yañlış bétidiği düşünülür. Zaten dédiklerim saña baña déğildi. Bence TDK'nuñda kaynak göstermesi yada kaynak niteliğinde kanıt sunması gérekir.bilimdan yazdı:Yonga sözcüğünün /o/lu biçimi de /a/lı biçimi de mevcut. Kazak Türkçesinde ikisi de görülüyor
Yan- "Dönmek" kökünüñ kendisi hep ñ içerir zaten.bilimdan yazdı:Sözcüğün aslı /ñ/ sesi ile olmasa bile bazen /n/ ve /g/ sesleri yan yana gelince /n/ sesi veya her iki ses birden /ñ/ sesine dönüşebilmektedir. Yankı kelimesi de yan- "dön-" fiilinden türemiştir ve Kubbealtı Lügati'ne göre kökeni şöyledir: Eski Türk. yangku, E. T. Türk. yanġu – yanku. Dikkat ederseniz yangku / yañkı sözünde de böyle bir durum vardır.
TDK'nın sitesindeki sözlük aslında Kültür Bakanlığı tarafından yayınlanmış bir sözlüktür (1991). Kazakça-İngilizce sözlükte de жаңқа /jañqa/ mevcuttur (chip, splint) manasında. Sïnonïmder Sözdiginde de жоңқа /joñqa/ ile eş anlamlı olduğu görülüyor. /o/ sesinin /a/ya dönmesi söz konusu ise bu da garip değil zira her iki ses de kalın-geniş ünlüdür. Rusça vurgusuz /o/lar /a/ (veya /a/ya yakın) telaffuz ediliyor. Diğer Slav dillerinde ise aynı kelimelerin /o/ ile telaffuz edilmesi söz konusu. Türk lehçelerinde de /o/ > /a/ değişimi veya /o/ ~ /a/ gibi her iki sesli şeklin birlikte kullanımına örnekler bulunabilir.Furkan Yıldırım yazdı:Yétérince açık yazdığımı düşünüyorum. Böyle bir durum var, kaynağı da şuan söz konusu olan sözcüğüñ kendisi gibi bir açıklama bilimsel olamaz. Türkçede hiç bunuñ örneği yoksa TDK'nuñ yañlış bétidiği düşünülür. Zaten dédiklerim saña baña déğildi. Bence TDK'nuñda kaynak göstermesi yada kaynak niteliğinde kanıt sunması gérekir.bilimdan yazdı:Yonga sözcüğünün /o/lu biçimi de /a/lı biçimi de mevcut. Kazak Türkçesinde ikisi de görülüyor
yanıt (Eski Türk. yanut “karşılık, cevap; bedel, ivaz”)Yan- "Dönmek" kökünüñ kendisi hep ñ içerir zaten.
Bunlarıñ nérede yazdığını kaynak olarak yazın o zaman lütfen. Latin damgalığı1, Arap damgalığı, Türk damgalığı, Capon damgalıkları(3 tane) ile yétérince damgalık bildiğimi düşünüyorum. Bunlarıñ kaynaklarını okumak bir yaña bulamıyorum bile, tüm Türkiye Kiril damgalığı öğrenene kadar sizin yazmanız daha yérinde olacaktır.bilimdan yazdı:Kazakça-İngilizce sözlükte de жаңқа /jañqa/ mevcuttur (chip, splint) manasında. Sïnonïmder Sözdiginde de жоңқа /joñqa/ ile eş anlamlı olduğu görülüyor. /o/ sesinin /a/ya dönmesi söz konusu ise bu da garip değil zira her iki ses de kalın-geniş ünlüdür. Rusça vurgusuz /o/lar /a/ (veya /a/ya yakın) telaffuz ediliyor. Diğer Slav dillerinde ise aynı kelimelerin /o/ ile telaffuz edilmesi söz konusu
bilimdan yazdı:Türk lehçelerinde de /o/ > /a/ değişimi veya /o/ ~ /a/ gibi her iki sesli şeklin birlikte kullanımına örnekler bulunabilir.
Bunlarda ng olmaması bunların ñ içerdiğinden haberleri mi yok sorusuna götürdü beni. (gerçi yanut biçiminde ñ siz olarak DLT de de var) Bu kaynağı sizden duydum, belki başka sonra üzerine daha detaylı konuşuruz, yétérince incelemem gérek.bilimdan yazdı:yanıt (Eski Türk. yanut “karşılık, cevap; bedel, ivaz”) yansımak (Eski Türk. yan-mak “geri dönmek”ten yan-sı-mak) [Kubbealtı Lügati]
Kubbealtı Lügati yazdı:YANKI
i. (Eski Türk. yangku, E. T. Türk. yanġu – yanku)
1. Bir sesin bir yere çarpıp geri dönerek tekrar duyulması ve bu şekilde duyulan ses, aksisedâ: Aşksızlara benim sözüm benzer kaya yankısına / Bir zerre aşkı olmayan belli bilin yabandadır (Yûnus Emre’den). Erişmişti dibi taht-ı serâya / Çıkardı yankısı evc-i semâya (Zâtî – T. S.). Ben kimsesiz seyyâhı meçhuller caddesinin / Ben yankısından kaçan çocuk kendi sesinin (Necip F. Kısakürek – Ö.T.S.).
2. teşmil. Bir olayın çevrede uyandırdığı tesir, akis.
ѻ Yankı uyandırmak: (Bir olay) Çevrede etki ve ilgi uyandırmak.
Orhun, Eski Uygur, Çağatay, Özbek ve Yeni Uygur Türkçelerinde ñ sesi ekseriyetle ng ile gösterilmektedir. Hatta bugünkü Özbek Türkçesinde ng'deki g sesini duyabiliyorsunuz. Dolayısı ile yangku ~ yañku birbirine denk oluyor. Günümüz Türk lehçelerinde yankı anlamına gelen sözlerde /ñ/ sesi yaygındır (yañğırıq / jañğırıq, gibi).Furkan Yıldırım yazdı:Ben burada ñ damgası görmüyorum Sayın Bilimdan siz görüyor musunuz? Kubbealtı lügatinden yola çıkarak "bazen /n/ ve /g/ sesleri yan yana gelince /n/ sesi veya her iki ses birden /ñ/ sesine dönüşebilmektedir." dénilebilir mi? Genizcil n sesini néyle gösterdiklerine bakmak gérek. Hiç göstermiyorlarsa bu Kubbealtı Lügatiniñ açıklamasını belirsiz kılar.
Ayrıca siz yonka da n ile k yan yana geldiği için n > ñ dönüşümü olmuş diyorsunuz ama yanku > yañku yazmıyor zaten, yangku yazıyor. Burada k içeren ekden bağımsız olarak ng bulunduğunu yazmışlar, soñra ñ ye dönüştü diye de yazmamışlar, düz n yazıyor.
Orhun Türkçesinde hep ñ'niñ kendi damgası kullanılmıştır. Eski Uygurca dédiğiniz Irk Bitig dönemine dénk geliyorsa O Türkçede de ñ damgası kullanılmıştır diyebilirim. NG déğil.Bilimdan yazdı:Orhun, Eski Uygur, Çağatay, Özbek ve Yeni Uygur Türkçelerinde ñ sesi ekseriyetle ng ile gösterilmektedir. Hatta bugünkü Özbek Türkçesinde ng'deki g sesini duyabiliyorsunuz.
Evet bende bunu dédim zaten. O ikisi dénk, ng = ñ dédim. Bu bir yazım meselesi, seslemde bir değişme yok. Örñeğin déñ sözcüğünden birde dénk ikizi(varyantı) oluşmuştur, bu bir dönüşme, değişme. Dédiğiniz gibi ng yan yana gelince ñ olduğu için yonga > yañka ya dönüşmüş olsa yonga > yoña gidişi çizilmek zorunda, sonrasında araya -k nasıl girdi o zaman. Ben soñ olarak bunuñ yonga sözcüğü ile ilişkili olmayıp yañ "dönmek" kökünden türetildiğine inandığımı belirtmek istiyorum. Zaten Kazakça Jañka ya bakıp bu film añlamındadır démek için Kazak Türkçesinde bunuñ film añlamında kullanılması gérekiyor.Bilimdan yazdı:Orhun, Eski Uygur, Çağatay, Özbek ve Yeni Uygur Türkçelerinde ñ sesi ekseriyetle ng ile gösterilmektedir. Hatta bugünkü Özbek Türkçesinde ng'deki g sesini duyabiliyorsunuz. Dolayısı ile yangku ~ yañku birbirine denk oluyor. Günümüz Türk lehçelerinde yankı anlamına gelen sözlerde /ñ/ sesi yaygındır (yañğırıq / jañğırıq, gibi).
Yapılan yayınlarda Latin harflerine aktarılırken ng kullanıldığını görebilirsiniz.Furkan Yıldırım yazdı:Orhun Türkçesinde hep ñ'niñ kendi damgası kullanılmıştır. Eski Uygurca dédiğiniz Irk Bitig dönemine dénk geliyorsa O Türkçede de ñ damgası kullanılmıştır diyebilirim. NG déğil.
Añlatamayacağımı añladım sanırım. Umarım diğer arkadaşlar né démek istediğimi añlamıştır. Añlamak için Türk damgalarını iyi bilmek gérek. Damgaları iyi bilen herkes Tengri yazımınıñ yanlış olduğunu, Teñri olması gérektiğini bilir.bilimdan yazdı:Yapılan yayınlarda Latin harflerine aktarılırken ng kullanıldığını görebilirsiniz.
Siz Kubbealtındaki açıklamaya bakarak /ñ/ nerede diye sormuştunuz. Bunun izahı yapılan yayınlarda ve bugünkü bazı lehçelerin imlasında ñ harfi yerine ng harflerinin kullanılmasıdır. Mesela Kubbealtı Lügatinde tanrı kelimesine bakarsanız o da şöyle açıklanmış: (< Tañrı < Eski Türk. tengri). Görebileceğiniz üzere Eski Türkçesi ng harfleri ile yazılmış.Furkan Yıldırım yazdı:Añlatamayacağımı añladım sanırım. Umarım diğer arkadaşlar né démek istediğimi añlamıştır. Añlamak için Türk damgalarını iyi bilmek gérek. Damgaları iyi bilen herkes Tengri yazımınıñ yanlış olduğunu, Teñri olması gérektiğini bilir.bilimdan yazdı:Yapılan yayınlarda Latin harflerine aktarılırken ng kullanıldığını görebilirsiniz.
Tıpkı bunuñ gibi Selenge > Seleñe, Tunga > Tuña... olmalıdır. Hep buna uygun açıklama yaptım. Yukarıda da bunu anlatmaya çalıştım ya zaten. Hatta böyle düşündüğüm için Yonga > Yañka olamaz dédim ya zaten, koñumuz buydu ya zaten.
Söylediğim şu idi: "bazen /n/ ve /g/ sesleri yan yana gelince /n/ sesi bu ifadede kastedilen sadece n sesi /ñ/ sesine dönerken arkasından gelen /g/ de kalmaktadır veya her iki ses birden /ñ/ sesine dönüşebilmektedir." Kazak Türkçesinde bunun başka örnekleri de var. Aldın "ön" kelimesine +ğı (Türkiye Türkçesi +ki) eklendiği zaman aldıñğı şekli ortaya çıkıyor. Yahut hengâme kelimesi äñgime olmuş.Dédiğiniz gibi ng yan yana gelince ñ olduğu için yonga > yañka ya dönüşmüş olsa yonga > yoña gidişi çizilmek zorunda, sonrasında araya -k nasıl girdi o zaman.
Bu bölümü gezen üyeler: Hiç bir üye yok ve 3 konuk