
Etimoloji
Berim kavramı bilgisayar bilimi ile ortaya çıkmıştır. İngilizce yayınlarda calculation ve computation terimlerinin farklı kavramlar içermesi ama Türkçe'de bunların genelde hesaplama terimi ile karşılanmaya çalışılması, computation için ayrı bir sözcük gereğini doğurmuştur.[1] (Örneğin, Beyond Calculation: The Next Fifty Years of Computing adlı kitabın başlığı "Hesaplamanın Ötesinde: Berimin Gelecek Elli Yılı" olarak çevrilebilir.) Tamamen uydurulmuş olan "ber" kökü ile berim, bermek, berimsel, bergi gibi terimler üretilmiştir, bunlar bilgisayar bilimi ve ilişkili sahalardaki yayınlarda kullanılmaktadır.[2]
Kaynakça[değiştir]
^ Halit Oğuztüzün (Şubat 1998). "Berimsel Bir Deneme". Erişim tarihi: 23 Ağustos 2010.
^ Örneğin Google'da "algoritma" ve "berim" veya "berimsel" sözcüklerinden birini içeren Türkçe sayfalar [1]
Hesaplama aritmetik öğrendiğimiz ilk günlerden beri tanışık olduğumuz bir kavram. Sayıları, saymayı ve sayılarla diğer işlemleri yapmayı öğrenerek hesaplama dünyasına adımımızı atıyoruz. Cebir, diferansiyel ve integral kalkulus bu yolculuğun sadece birer durağı: hesaplamayı daha karmaşık nesnelerle yapıyoruz sadece. Bu ve benzeri hesapları bilgisayar kullanarak yapmaya başlayınca bilgisayarı bir hesaplama aracı olarak tanıyoruz. Hesaplama yöntemlerimizi de algoritma olarak adlandırıyoruz.
Oysa sadece oyun programları bile bize bilgisayarın hesaplama aracı olmakla sınırlanamayacağını gösteriyor. Bu sınırlamayı ortadan kaldıran temel etken bilgisayarın hesaplama yeteneğine eş düzeyde önemli olan girdi/çıktı yapma yeteneğinden başka bir şey değil.
Bu iki kavramı bir de programlama paradigmaları acısından yorumlayalım.
Genel olarak, bir fonksiyonel programın (örneğin Haskell dilinde), hesaplama yaptığını, buyurgan (imperative) bir programın (örneğin C dilinde) berimleme yaptığını söyleyebiliriz. Buyurgan programı, tüm girdi işlemlerini program yürütümünün başında yapmak üzere kısıtlayabilirseniz, bu programın bir hesaplama yaptığını da söyleyebilirsiniz. Oysa program doğası gereği etkileşimli ise (bir süreç denetim programı gibi), böyle bir kısıtlama mümkün görülmemektedir. Berimleme kavramının genişletilmiş bir hesaplama kavramına indirgenip indirgenemeyeceği acık bir problemdir.
İsin bir yönü de gönderimsel şeffaflık (referential transparency) ile ilgilidir: Aynı sonucu veren iki alt-hesaplamayı herhangi bir ana hesaplama içinde ana hesaplamanın sonucunu etkilemeksizin değiş tokuş edebilirsiniz. Bu gönderimsel şeffaflıktır --modülerliğin ideal biçimi. Oysa iki berimlemenin denkliğinin nasıl tanımlanacağı bile açık değildir. Buradaki zorluğu görmek için iki C (ya da Pascal vs.) fonksiyonunun denkliğini tanımlamaya çalışın; global değişkenlerin olabileceğini ve bunların girdi komutlarından etkilenebileceğini de aklınızdan çıkarmayın. Genel olarak, berimlemede gönderimsel şeffaflık yoktur. Bu noktayı başka fiyakalı sözlerle vurgulamak istersek, bir hesaplamanın dışsal (extensional) olarak, bir berimlemenin ise içsel(intentional) olarak tanımlandığını söyleyebiliriz. Gözleyeceğimiz bir farklılık da bir hesaplamanın sonlu sayıda adım atılarak tamamlanmasına karşın bir berimlemede böyle bir şartın aranmamasıdır. Demek ki berimleme bir algoritmanın gerçekleştirimi olmayabilir.
sp yazdı:bermek vermenin eski hâliymiş gibi duruyor
Sa- ve say- biçimleri Türkiye Türkçesinde 15. yy'a dek eş zamanlı olarak kullanılmıştır. Asya Türkçesinde varolmayan /y/ sesinin, sayu zarfından geri türemiş parazitik bir ek olduğu varsayılabilir.
Nişanyan
Bu bölümü gezen üyeler: Hiç bir üye yok ve 1 konuk