Türkçe Hücre Terimleri Çalışması

[Gökbey]

Tüm sorun dilden kaynaklanıyor. Dilimizi olduğu gibi kullanamamızdan, ona değer vermemizden kaynaklanıyor. Bilimi yad sözcük kullanmadan yapamaz olduk. İlkokuldakı çocuğa fen bilgisi-matematik öğretmeye kalktığında çocuklar çekiniyor, korkuyorlar çünkü dersten bir neñ añlamıyorlar.

Okuma yazmayı yeni söken bir çocuğa ; manometre nedir, ne işe yarar? diye sorduğunuzda bön bön yüzünüze bakacaktır ançıp aynı çocuğa basınçölçer nedir, ne işe yarar? diye sorduğunuzda ilk kez duymuş olmasına, bilmemesine karşın usunda bir çağrışım olacaktır. Eñ kötü olasılık yüzünüze boş boş bakmayıp bir yanıt verecektir.

Kişi, ancak ilgi duydukları, başarabildikleri ile añlayabildikleri neñ üzerine yoğunlaşır. Bu yüzden bilimde dil devrimine gereksinim var. Bu bilinçle yol alarak yad bilim sözcüklerine Türkçe karşılıklar bulmaya başladım. Bir yerden başlamak gerekti ve hücreyi ilk adım olarak belirledim.

Aşağıdaki belgede, karşılıkları bulunmuş hücre terimlerinden oluşan bir öğreti bulunmakta. Önerilen sözcüklerin büyük kısmı bana ait olmakla birlikte, O.Sinanoğlu'un Fiziksel Kimya Sözlüğü ve Kocaeli Üni. Türkçe Tıp Terimleri Kılavuzundan da yararlandım. Metindeki kimyasal sözcükler (oksijen,karbon ...) üzerinde çalışmalar sürdüğünden çevirileri yapılmamıştır.

Dipçe :
Belge ".pdf" uzantılıdır. Okumak için pdf okuyucu yazılıma gereksinim duyarsınız.

      y-betik indir :

[Gökbey]

Kullanılan kimi sözcüklerin karşılıkları :

molekül : özdecik
asit : ekşit
baz : acıt
prokaryot : ilkel çekirdekli
ökaryot : gerçek çekirdekli
bakteri :bozgan
alg : yosun
enzim : özgen
endoplazmik retikulum : iç kansıvısı ağı/topağı
mitokondri : üretgen
lizozom : sindirgen
ribozom : bireşgen
peroksizom : ayırgan
golgi cisimciği : salgı aygıtı
sil : kirpik-telsi
fagositoz : yutma
pinositoz : etme
filagella : kamçı
trombosit : kan pulcukları
hücre : yuvar
kanal : ark
depo : yığ
mikroskop : irilteç
lipoproteinler : yağlı önbesi
lif : telçik - kılcık
nükleoplazma : çekirdek sıvısı
vucut : eğin
elips : söbü
krebs döngüsü : üretim döngüsü
parazit : asalak
portör : hastalık taşıyıcı-sayrıtaşır-sayrı tini
fibril : iplikçik
mikrotübül : iletgen borular-küçükborul-borulcuk
sentriol : çekilgen
hormon : içsalgı-salgı
filament : iplik-ip
mikrofilament : ipçik
tübül : borul
klorofil : yeşermik , yeşiliz
protistler/protistalar : yuvargiller
plazmoliz : büzünme/su salma
deplazmoliz : sualma/su yutma
kolloidal : tutkalsı
enerji : erke

[bensay]

Zar yerine "örtenek" sözü kullanılabilir.

örtenek -ği
isim, anatomi

1 .    Hayvanların vücudunu örten deri, kıl, tüy, pul vb. dokuların bütünü.
2 .    Bazı organları örten zarlar.

[Gökbey]

"Bilim Feneri" adlı bilimsel yerlikte konuya bakış açıları :
http://www.bilimfeneri.gen.tr/phpBB2/vi ... php?t=6370

[Onur]

Hücre çalışırken yararlı olacağını düşünüyorum. Ancak bağlantı ölmüş.

[M.calli]

eozinofil için genel olarak duyarlılık(alerjik) tepkimelerinde görev aldıkları için duyuvar, duyuyuvar gibi bir sözcükler olabilir