ceza

[Külliyât-ı Türkî]

Cezâ kelimesinin Arabî asıllı olduğunu sanırdım tâ ki "Osmanlı'dan Türkçe'ye karşılıklar kılavuzu" isimli kitabı görene kadar. Bu lûgata göre "cezâ" kelime öz be öz Türkçeymiş! Eğer bu mevzuda bilgisi olan varsa ve söylerse mutlu olurum. Baktığım her kaynak kelimenin en atîk¹ hâlini Farsça olarak gösteriyor ve hazîne mânâsına geliyormuş.

Şöyle bir şey diyebiliriz belki: Çizge(sınırlayıcı şey) > Çezge > Cezge > Ceze > Ceza > Cezâ
Biraz zorlama olsa da Türkçe olması güzel bir şey.

1- eskil

[Külliyât-ı Türkî]

Bu yazdığım deneme yalnızca bir deneme, adı üstünde. Siz daha usul karşılıklar bulursanız yazınız. Eğer bu doğruysa "cezâ" kelimesine bir karşılık gerekmeyecektir.

[Oktay D.]

Osmanlı'dan Türkçe'ye karşılıklar kılavuzu (1935) adlı sözlüğüñ yayımlandığı dönemde Türkoloji émekleme aşamasında ve dilbilimi de çocukluk çağında olduğu için henüz çağdaş dilbilimiñ karşılaştırmalı yöntemleri geliştirilmemiş ve Türkçeyle Arapçayla Farsçayla ilgili büyük köken sözlükleri yazılmamıştı. O yüzden olgun olmayan bir dönemde böyle savlarıñ ortaya çıkması doğal. Ayrıca Nostratik dil ailesi, Güneş dil kuramı gibi savlar da o dönemde tüm ulus devletlerde ortaya çıkan bir şeydi ve herkes sözcükleri kendi diline mâl étmeye çalışıyordu. Biz de bu heveste géri kalmadık.

Ancak bugün çok iyi biliyoruz ki cezâ sözcüğü Türkçe değil. Bize Arapçadan geçmiş, Orta Farsçada bir biçimi var. Büyük olasılıkla Arapçaya da Farsçaya da hukukî olarak temelleriñ atıldığı bölgedeki üçüncü bir dilden geçti (Sümerce? Akadca?), ancak ikisinde de sağlam bir kökenlemesi bulunmuyor.

This post was deleted by alaskacanyon on 26 May 2020, 17:33.