aşama

[datadeveb]

NişanyanSözlük'te verilen bilgi şöyle

Tarihçe (tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler)

Yeni Türkçe: [ Osmanlıcadan Türkçeye Cep Kılavuzu, 1935]
aşama = Mertebe, pâye = Grade
Köken

Türkiye Türkçesi aş- fiilinden türetilmiştir.

Daha fazla bilgi için aş- maddesine bakınız.
Ek açıklama

Fiile eklenen +AmA ekinin yapı ve işlevi muğlaktır. Belki aşağı edatının kökü olduğu varsayılan *aş parçacığından türetildiği düşünülebilir.

Şimdi aşama sözcüğünün türeyebilme kök-ek irdelemesini şöyle açayım.

Kök İrdelemelerim

1nç Düzey

1. a- > -ş > aş
2. a- > -ş- > aş-
3. a- > -şa- > aşa-
4. aş-
5. aş

2nç Düzey

1. (1.1) aş > aş + -a- > aşa-
2. (1.2) aş- > aş- + -a- > aşa-
3. (1.2) aş- > aş- + -a > aşa
4. (1.2) aş- > aş- + -am > aşam
5. (1.3) aşa- > aşa- + -m > aşam
6. (1.3) aşa- > aşa- + -ma > aşama
7. (1.4) aş- > aş- + -a- > aşa-
8. (1.4) aş- > aş- + -a > aşa
9. (1.4) aş- > aş- + -am > aşam
10. (1.4) aş- > aş- + -ama > aşama
11. (1.5) aş > aş + -a- > aşa-
12. (1.5) aş > aş + -a > aşa

3nç Düzey

1. (2.1) aşa- > aşa- + m > aşam
2. (2.1) aşa- > aşa- + ma > aşama
3. (2.2) aşa- > aşa- + m > aşam
4. (2.2) aşa- > aşa- + ma > aşama
5. (2.3) aşa > aşa + -m > aşam
6. (2.4) aşam > aşam + -a > aşama
7. (2.5) aşam > aşam + -a > aşama
8. (2.7) aşa- > aşa- + -m > aşam
9. (2.7) aşa- > aşa- + -ma > aşama
10. (2.8 ) aşa > aşa + -m > aşam
11. (2.9) aşam > aşam + -a > aşama
12. (2.11) aşa- > aşa- + -m > aşam
13. (2.11) aşa- > aşa- + -ma > aşama

4nç Düzey

1. (3.1) aşam > aşam + -a > aşama
2. (3.3) aşam > aşam + -a > aşama
3. (3.5) aşam > aşam + -a > aşama
4. (3.8 ) aşam > aşam + -a > aşama
5. (3.10) aşam > aşam + -a > aşama
6. (3.12) aşam > aşam + -a > aşama