-Am
İşlek olmayan bir ektir. Bir hareketin, bir bütünün parçasını bildiren adlar yaptığı düşünülmektedir (Ergin, 1990: 186, Banguoğlu, 2004: 233, Zülfikar, 1991: 56, Korkmaz, 2003: 72). Ek ölçü birimi anlamında isimler de türetmiştir (Tietze, 2002: 489). Banguoğlu, ekin -gA- > -A- ile uzatılmış bir berkitme fiilinden yapılmış bir -(I)m isminden kopma bir birleşik olabileceğini söylemiş (2004: 233), Tietze ise -(I)m ekinin, sonu /a/ ile biten fiillere eklenmiş şekline (dola-m, doğra-m vb.) benzetilerek yanlış bölme ile ortaya çıkmış olabileceğini belirtmiştir (2002: 489).


artam: fayda (DS 333).
banam: bir banımlık yemek (DS 516).
çekem: açılmamış yaranın üzerine konulan bir bitki tohumu; pekmez kaynatılarak yapılan ağda [EİA: “geven gibi yakılabilen bir bitki” 63 176; AADS: “açılmamış yaranın üstüne asma yaprağı ile konan bir çeşit yakı” 206] (DS 1109-1110).
çekem: kuyucu; lağımcı; su yollarını yapan ve su işlerinden anlayan kimse (DS 1110).
çokam: birden fazla şeyin bir arada toplanması, küçük topluluk [DS: çok- “toplanmak,
birikmek, üşüşmek” 1261] (DS 1259).
derem: kadınların bellerine bağladıkları kuşak [krş. OT terinçek “iki parçadan yapılan
kadın carı” (DLTD: 605); KBS: 275] (DS 1432).
duram: erek, amaç (DS 1605).
ganam: aldanan kimse (DS 1908).
gülem: hoş [krş. DS: güleyim “güldürücü” 4512] (DS 2218).
koçam: iki kolun sarabildiği kadar, bir kucak (DS 2893).
kuram: durum, biçim [krş. DS: kurum / kurama “yaradılış, biçim, yapı” 3012] (DS 3004).
obram: su çevirisi, burgaç; bataklık [krş. obruk] (DS 3260).
sunam: kurban, şehit (DS 4708).
sunam: sulu yiyecekleri yemek için yufka ekmekten koparılarak kaşık biçimi verilen
lokma [DS: sunak aa.] (DS 3695).
süğlem: düzgün, pürüzsüz, doğru [DS: süğlüm “ince, uzun ve düzgün olan” 3706] (DS
3705).
süremci: av hayvanlarını ürkütüp avcının önüne süren kimse (DS 4713).
süyem: başparmakla işaret parmağı arasındaki uzunluk [DS: süğlüç/ süğüş/ sümüç/ süyüm
aa. 3705; KBS: < Mo. sügem 831, TDES: < Mo. 381; krş. DS: süy- “düzgünce uzamak, uzayıp gitmek; uzamak, sürmek” 3729; Trkm. süy- “bir şeyi çekip uzatmak, esnetmek, sündürmek” (TrkmTS: 594)] (DS 3728)?
süyem: eğrilmek üzere temizlenmiş ve topaklanmış yün [KBS: süy- “uzamak” + -em
831] (DS 3728).
turam turam: yığın yığın, küme küme [DS: türem türem “yığın yığın” 4013; krş. OT turuk- “durmak, toplanmak” (DLTD: 657)] (DS 3994).
tutam: belge; durum (DS 3998).
tutam: bir avuçluk ot ekin vb. (DS 3998).
yiem: rüşvet (Y-SA 250).

TÜRKİYE TÜRKÇESİ AĞIZLARINDA SÖZ YAPIMI
DOKTORA TEZİ
DANIŞMAN HAZIRLAYAN
Prof. Dr. Ahat ÜSTÜNER Ferdi GÜZEL
ELAZIĞ-2015

_________________
Çok dil bilgisi olan bir kişi değilim. Hakkınızı helâl edin.
Kelime-i tevhidi gönülden deyip tövbeler edelim.
Allah rızası için Kuran-ı Kerim yolunda salih kul olalım.
Allahu teâlâ yardımcımız olsun.
Ortak Türkçe Konatı: Discord sunucusu